Cyfeillion Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru

Croeso i’r llu o aelodau newydd sydd wedi ymuno â rhwydwaith y Cyfeillion. Gobeithiaf y bydd y Newyddlen hon yn rhoi blas i chi o’r hyn yr ydym yn ei wneud a sut y gallwn eich helpu i ddatblygu eich gwybodaeth o amgylchedd hanesyddol Cymru, pa un a oes gennych chi ddiddordeb proffesiynol neu amatur. Fel un o’n Noddwyr, dywed Huw Edwards, “Yn bendant iawn, dyfodol Cymru, yn ogystal â’i gorffennol, yw maes y Comisiwn Brenhinol”

Mae treftadaeth Cymru yn faes a all beri penbleth i’r lleygwr. Nid yw’n glir bob amser pwy sy’n gwneud beth a phwy y dylid cysylltu â hwy – Cadw, yr Ymddiriedolaethau Archaeolegol, y Comisiwn Brenhinol neu’r cymdeithasau amwynderau. Wel, yn syml, y Comisiwn Brenhinol yw’r archif cenedlaethol ar gyfer yr amgylchedd hanesyddol yng Nghymru. Ceir yn y casgliad dwy filiwn o ffotograffau a 125,000 o luniadau, sy’n ei wneud yn archif gweledol mwyaf Cymru, yn ogystal â miliynau o dudalennau o destun.

Ond nid archif yn unig mohono. Mae cysylltiad agos rhwng ein gwaith archifol a’n gweithgareddau ymchwilio ac estyn allan parhaus. Mae ein hymchwiliadau thematig yn datblygu gwybodaeth a dealltwriaeth o hanes Cymru. Mae ein defnyddwyr yn gallu manteisio’n gyflymach fyth ar ganlyniadau’r gwaith hwn, ynghyd â chynnwys yr archif, drwy ein cyhoeddiadau traddodiadol uchel eu safon sydd wedi ennill cymaint o barch a chlod yn rhyngwladol, ac ar-lein drwy Coflein, Casgliad y Werin Cymru, a gwefannau eraill. Mae’r Comisiwn yn arweinydd ym maes datblygiadau digidol arloesol yn y sector treftadaeth Gymreig a thu hwnt, ac unwaith eto cafodd pob lle yng nghynhadledd Gorffennol Digidol 2012 ei gymryd. Ar lefel fwy lleol, mae ein harchaeolegwyr cymunedol (wedi’u hariannu gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri a rhaglen Interreg yr UE) yn gweithio gyda chymunedau ac unigolion mewn ardaloedd mor amrywiol ag Amlwch, gogledd Ceredigion, Blaenau Gwent, a Chaerdydd.

Does dim rhyfedd, felly, i mi gael fy mhlesio’n fawr, ond nid fy synnu, pan ddaeth Adolygiad Llywodraethu Llywodraeth Cymru i’r casgliad dwy flynedd yn ôl fod y Comisiwn Brenhinol yn “sefydliad uchel ei barch, sy’n cynnwys staff tra chymwys a chanddynt brofiad ac ymroddiad ac arbenigwyr cydnabyddedig yn Gomisiynwyr”, gan nodi “a thrwy gydol yr adolygiad yr oedd maint y gwaith a wnâi’r sefydliad ar y gyllideb hon yn syndod”.

Fel ein defnyddwyr tymor-hir presennol, gobeithiaf y bydd ein Cyfeillion newydd yn dod i’r un casgliad. Rhowch wybod i’ch ffrindiau a’ch cydnabod am fanteision ymuno â’r rhwydwaith hwn, a helpwch ni i’ch helpu chi i ddarganfod rhagor am eich gorffennol eich hun.

Eurwyn Wiliam
Cadeirydd

• Newyddlen y Cyfeillion (ffeil PDF, 1.6MB)

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales